Het is zomervakantie. Alles is voor de duur van enkele weken tot rust en vanwege de hoge temperaturen in Limburg bijna tot stilstand gekomen. Er is voldoende tijd voor ontspanning, voor van alles, voor elkaar en dus ook genoeg inspiratie voor een nieuwe column over ons leven als pleeggezin met Anna. In onze zoektocht naar de best mogelijke ondersteuning voor Anna, maar tegelijkertijd ook zoveel mogelijk zelfstandigheid voor haar, hebben we in de loop der jaren talloze lijstjes voor even zovele situaties gemaakt en gebruikt. Lijstjes om haar overzicht en inzicht te verschaffen, lijstjes om haar zwakke geheugen te ondersteunen, lijstjes om haar zelfstandigheid te vergroten en haar te doen groeien in zelfvertrouwen en zelfbewustheid.
Toen de eerste bezoekweekenden begonnen, maakten we samen een lijstje met spulletjes die ze elke maand weer opnieuw in haar weekendtas moest inpakken. Voor het ontbijt maakten we een lijstje in de vorm van een placemat waarop stond dat ze haar bord naar de keuken moest brengen, kruimels weg moest vegen en na het ontbijt haar tanden moest poetsen. Voor de gezinsregels die maar moeilijk beklijfden was er toen ze ouder werd een door haarzelf met de hand geschreven briefje dat ze op het prikbord boven haar bureau ophing met regels als: voor het slapen gaan douchen ook als er een oppas is (want een eenvoudige regel die makkelijk onthouden en nageleefd wordt als wij thuis zijn, kan een moeilijkere regel worden als de structuur plotseling verandert omdat er een oppas is).
Toen de eerste boodschappen alleen mochten worden gedaan bij de buurtsuper in de straat was dat een geweldige mijlpaal voor iedereen en in het bijzonder voor Anna. Met het bijbehorende -te kopiëren – lijstje dat we samen maakten kon ze zelf aankruisen wat we nodig hadden nadat ze de bekende voorraadplekken was langs gegaan en had doorlopen. Ze was bijzonder trots toen de eerste keer alles goed was gegaan. Zeer recent maakte ze nog een lijstje voor zichzelf met positieve dingen die ze zou gaan doen tijdens een korte midweek die ze zonder ons zou gaan doorbrengen. Dit lijstje hielp haar om de spanning die dit tijdens de voorbereidingsfase met zich meebracht enigszins in goede banen te leiden. Ze plakte dit lijstje op de lichtknop op haar kamer. Het leek te helpen, al was ze zichtbaar opgelucht toen ze weer met ons herenigd werd.
Ondanks de enorme positieve effecten van deze hulpmiddeltjes die onmiddellijk zichtbaar werden binnen ons gezin, werden we op ons vakantieadres in het buitenland (alle lijstjes bleven in Nederland, het is immers vakantie) toch weer enigszins met de neus op de feiten gedrukt. Op vakantie is alles anders, sommige geautomatiseerde vaardigheden blijken toch niet zo geautomatiseerd te zijn in een andere omgeving. De lijstjes blijken toch van grotere waarde te zijn, dan ik gedacht had. Misschien zouden ze juist op vakantie moeten worden toegevoegd aan Anna’s lijstje “wat gaat er mee op vakantie”. De zomervakantie duurt nog even, dus we nemen ons alle tijd om hierover na te denken.
